Apenpokken, wat nu weer?! Wat zegt de data?

Leestijd: 5 minuten

Apenpokken, wat nu weer?! Wat zegt de data?

Our World in Data

Dacht ik eindelijk wat van dat virus-gedoe af te zijn, krijgen we de apenpokken. Tedros van de WHO kondigde woensdag de MPOX-noodtoestand af. Precies het soort inkoppertje waar in Nederland de nieuwe Wet Publieke Gezondheid op zit te wachten. We kunnen slechts hopen dat de gemiddelde rechtgeaarde politicus er deze keer in slaagt het power grabbing instinct te onderdrukken.

Voor wie het heeft gemist: Marion Koopmans trekt al enige tijd op X aan de bel over alles waar het woord “virus” en “aap” in voorkomt, met of zonder broodje. Soms wat alarmistisch, soms relativerend. Maar uit de laatste berichten in diverse media begrijpen we dat de toestand in Afrika toch wel bar en boos is.

Een snelle blik op OurWorldInData.

Wereldwijd ziet het er als volgt uit met het aantal gesignaleerde apenpokken gevallen over de laatste twee jaar 👇

Aantal gevallen van apenpokken

(Die regelmatige blokjes worden vermoedelijk veroorzaakt door maandelijkse administratie, waarbij men de datum van administratie invoert, niet de datum waarop de ziekte werd gediagnosticeerd.)

Even hoveren met de muis over de lijntjes leert ons dat we in Afrika nu op een aantal ‘cases’ zitten van 0.01 per miljoen… oftewel 1 ziektegeval per honderd miljoen inwoners. En er lijkt geen groei in te zitten.

De urgentie spat hier nou niet bepaald vanaf. Maar in Afrika is de situatie volgens de WHO nu uitermate zorgelijk. Dus laten we eens wat werelddelen vergelijken, wat is daar het afgelopen jaar gebeurd qua besmettingen per miljoen inwoners? Dat is de volgende grafiek. (Die brave Australiërs, waar zijn die mee bezig!? Dat moet haast wel een foutje zijn.)

Gevallen van apenpokken per miljoen mensen

Ga met je muis over het woord “Africa” (rechtsonder in de grafiek hierboven) om te zien wat zich daar afspeelt. Daar kan de paniek toch niet vandaan komen. Het klinkt weer alsof een Sales Exec zijn jaartarget niet gaat halen.

Wat we ook horen uit de hoek van de experts: “ja maar deze variant is veel dodelijker! 10%!”. Dat is tenminste een getal, daar kun je wat mee. Dat zouden we moeten kunnen zien. Even kijken naar hoeveel doden dat dan de afgelopen tijd heeft gekost, in Australië bijvoorbeeld. Totaal overlijdens aan de appenpokken, per miljoen inwoners. Hé, dat is gek, Australië staat op nul. En het grote probleem lijkt ook niet in Afrika te liggen…

Aantal doden per miljoen mensen

Het wordt wel steeds gekker, maar het ziet er nog steeds niet echt dreigend uit, niet “exponentieel!” bijvoorbeeld.

Hier past dus maar één remedie: een testcampagne met fijnmazige registratieprotocollen die véél meer besmettingen en besmette overlijdens blootleggen. Of fabriceren, dat maakt niet uit, als die vaccinatiebereidheid maar omhoog gaat. Voor een beetje pandemie lijkt zoals het nu is in elk geval nergens naar. En natuurlijk: er zijn al PCR-testen geautoriseerd vanwege de noodomstandigheden(!).

Het circus wordt weer opgetuigd. Substacker James Lyons-Weiler schreef een lange open brief aan de FDA  om te pleiten voor betrouwbare testen (samenvatting hier). Hij wil voorkomen dat testen opnieuw worden gebruikt als aanjagers van angst met o.m. vaccinatiedwang tot gevolg.

“Er is helemaal geen vaccinatiedwang!” hoor ik u in gedachten verontwaardigd tegenwerpen. Nee, dat klopt, eigenlijk alleen voor mensen die iets willen. Kamala Harris, de gedroomde president van onze voorbeeldige bondgenoot Amerika, windt er bijvoorbeeld geen doekjes om bij de werving van haar campagnemedewerkers:

Hoe raak je besmet?

• Direct huid-op-huidcontact met de uitslag, blaasjes of korsten van iemand die besmet is. Oppassen bij het verzorgen dus.
• Contact met besmette materialen, zoals beddengoed, kleding of handdoeken die in aanraking zijn geweest met de uitslag of lichaamsvloeistoffen van een geïnfecteerde persoon. Een beetje verpleegster weet hier alles van. Standaardhygiëneregels volstaan.
• Druppelinfectie door inademing van grote druppels die worden uitgestoten bij hoesten of niezen door een besmette persoon. Dit vereist echter meestal langdurig face-to-face contact. Jaja, die riedel kennen we.
  Kortom, bij zieke mensen afstand houden, de boel schoon houden, een mondkapje helpt, ventileren kan nooit kwaad – aerosolen weglachen is al eerder riskant gebleken.
• Overdracht van dieren op mensen, meestal via bijten of krabben door geïnfecteerde dieren, of door het bereiden en consumeren van onvoldoende verhit vlees van besmette dieren.
• Mannen die seks hebben met mannen: Tijdens de recente uitbraken in verschillende landen, waaronder in Europa en de Verenigde Staten, bleek een significant aantal gevallen zich voor te doen bij mannen die seks hebben met mannen. Dit betekent niet dat het virus zich uitsluitend in deze groep verspreidt, maar de nauw fysieke contacten binnen bepaalde sociale netwerken hebben geleid tot een hogere incidentie in deze groep.

Het lijkt erop dat je besmette mensen beter niet kunt knuffelen en dat je in een hygiënische omgeving ongelooflijk weinig risico loopt op besmetting. En als je al wordt besmet, is de kans op een ernstig ziekteverloop miniem. Mensen krijgen soms maar 1 pok. Op een vinger of zo. Ik ken zebrapaden die gevaarlijker zijn – in ieder geval voor mensen met een functionerend immuunsysteem.

De eerste keer

Het virus kreeg de naam “apenpokken” omdat het aan het eind van de jaren 1950 voor het eerst werd aangetroffen in apenkolonies die in laboratoria werden gehouden. Pas in 1970 werd de ziekte bij mensen ontdekt. Het komt dus vanuit de natuur in het lab en daar springt het over van de behaarde aap naar de kale aap. Je reinste zoönose.

Het mag inmiddels duidelijk zijn: een vaccin is de enige uitweg. Vandaar die dierproeven!

Of toch niet? Werkzame medicijnen staan de uitrol van vaccins in de weg. In Nederland zijn wel degelijk medicijnen tegen de appenpokken beschikbaar. Dat schrijft althans voorlichtingssite soaaids.nl nog. Op de site van RIVM is die informatie over het apenpokkenmedicijn al weggehaald (Bron: Robin de Boer). Ter voorbereiding op de komende (al ingekochte?) vaccins. Een medicijn, zeker als het goed werkt, zou de kans op een brede vaccinatie-uitrol maar verkleinen, zoals ivermectine dat ook dreigde te doen met de Covid-vaccins.

Het Afrikaanse probleem: Congo

Eerlijk is eerlijk: het aantal cases in de Democratische Republiek Congo loopt zorgelijk op. Gelukkig zitten ze nog niet aan het aantal gevallen per hoofd van de bevolking dat we hier in Nederland hebben -laat staan in de VS, dat is nog veel hoger- maar toch: het loopt op.

Kijken we naar de sterfgevallen dan lijkt het erop dat de zorg in Congo minder goed raad weet met de appenpokken dan wij. Of de Zweden, waar deze week een teruggekeerde Afrika-reiziger besmet bleek met de ernstige ‘Clade I’ variant. Hij is behandeld en naar huis gestuurd; de experts achtten het risico voor de volksgezondheid ‘zeer laag’. (Bron: APNews). Doen ze dat met Ebola ook zo? Lijkt me toch niet!

Of het daadwerkelijk een plotseling dodelijk geworden variant betreft, mag je je dan toch wel afvragen. Eens kijken hoe het zit met de mpox-sterfte (even ter herinnering: Nederland had bijna 3x zoveel cases per miljoen mensen):

Beter zorg? ‘Normale’ hygiëne? Of zou er iets met de immuunsystemen van de Congolezen aan de hand zijn? Ik kan het niet nalaten toch even te checken… De symptomen van apenpokken lijken erg op die van waterpokken. Nu is dat een ander virus, dat bij reactivatie gordelroos veroorzaakt, maar daar was ook iets mee m.b.t. de prikken. Ik geef deze grafiek dezelfde startdatum als die hierboven. Ze zijn daar wel erg laat begonnen met vaccineren!

Probleem in DR Congo was ook dat zorgmedewerkers daar de vaccins niet wilden nemen. Ze vonden dat ze die niet nodig hadden of ze vertrouwden ze niet.  Slechts 27,7% wilde de prik wel. Het schoot niet echt op.

COVID-19 vaccinaties per 100 mensen

Maar ja: correlatie is nog geen causaliteit, behalve als het aantal covid-infecties daalt na vaccinatie of maatregelen, dan weer wel. Ik heb de twee grafieken nog even gecombineerd. Lekker suggestief, omdat er niets maar dan ook niets wordt gedaan om mensen te beschermen tegen medicijnen die ze niet nodig hebben.

Het zal wel weer toeval zijn, wie zal het zeggen. Ik maak mij voorlopig in elk geval geen zorgen. Men test en vaccineert er maar op los!

U heeft zojuist gelezen: Apenpokken, wat nu weer?! Wat zegt de data?

Volg Maurice de Hond op X | Facebook | LinkedIn | YouTube

Blijf onbeperkt toegang houden tot alles wat Maurice.nl te bieden heeft. Klik hier om lid, abonnee, vriend en bondgenoot te worden.